Page 19 - Katalog
P. 19
β-karoten: Güçlü bir antioksidan olan ve Mineral antioksidanlar
karotenoid ailesinin yağda çözünen üyesi Selenyum: Temel eser mineral olan selenyum insan sağlığı için önemlidir. Selenoproteinlerin bir bileşenidir
β-karoten, pro-vitamin A olarak bilinirler. ve glutatyon peroksidazın yapısında bulunur. Selenyum bağışıklık sisteminin düzgün çalışması için gereklidir
Retinada retinole dönüşerek karanlıkta görüş ve tiroid hormonunun üretilmesinde rol alırlar (Rayman, 2000).
için gereklidir ve en iyi O2 temizleyicidir
(Karabulut ve ark., 2016). Karotenoidler başta Çinko: Hücresel bağışıklık sisteminde rol alır. Hastalıklarla savaşmada T hücrelerini uyarıcıdır. B hücrelerinin
akciğer olmak üzere hücreleri kansere karşı antikor salgılanmasında görev alır (Velioğlu, 2000).
korur (Ötleş ve Yeşim, 2011). β-karoten’nin
miyokardiyal infarktüs riskine, cilt sağlığına ve Bitkisel antioksidanlar
metabolik kemik hastalığı olan osteoporoza Flavonoidler: Flavonoidler güçlü antioksidan aktiviteye sahiptirler. Bitkilerde bulunmakla birlikte
karşı koruyucu etki sağladığı bilinmektedir polifenolik bileşiklerin çeşitli kimyasal yapı ve özelliklerini paylaşan bir üyesidir. Flavonoidlerin en etkili
(Gökbulut ve Şarer, 2008). antioksidanlarından biri kersetindir. Diyabet, kanser ve bazı kardiyovasküler hastalıklarının tedavisinde rol
almaktadır (Ozgen ve ark, 2016). Lipofilik antioksidanlardır. Son yıllarda araştırılan flavonoidlerin sayısı
Vitamin E: E vitamini yağda çözünen ve güçlü 4000’den fazladır ve en çok kırmızı şarapta olmakta birlikte meyveler, sebzeler, çay ve tahıllarda
bir antioksidandır. Tokoferol yapısındadır. bulunmaktadır (Kahraman ve ark., 2002).
α, β, δ tokoferol olarak sınıflandırılmıştır. Polifenoller ve bulundukları kaynaklar
α-tokoferol biyolojik aktivitesi en güçlü
olanıdır. α-tokoferol lipit peroksi radikallerini Flavonoller Brokoli, Soğan, Karabuğday Mirsetin, Kaempferol, Kersetin
yıkarak lipit peroksidasyon zincir Flavonoller Çikolata, Kırmızı Şarap, Yeşil Çay, Çay Epigallokateşin, Epikateşin, Kateşin
reaksiyonlarını sonlandırır. Kolon, prostat, Flavonlar Maydanoz, Kereviz Apigenin, Luteolin Flavonoller
göğüs kanserleri, bazı kardiyovasküler Antosiyanidinler Kırmızı Meyveler Malvidin, Pelargonidin, Siyanidin
hastalıklar, iskemi, katarakt, romatoid artrit İzoflavonlar Soya ve Soya Ürünleri Genistein, Daidzein
ve nörolojik bozukluklara karşı E vitamini
koruma sağlar Flavanonlar Turunçgiller, Domates Naringenin, Hesperidin
(Karabulut ve ark., 2016). (Çelik ve Ayran, 2020).
Polifenoller ve bulundukları kaynaklar
Koenzim Q10 (Ubikinon): Lipofilik bir
antioksidan olan Koenzim Q10, mitokondri Allopurinol, oksipurinol, pterin aldehit, tungsten: Ksantin oksidaz reaksiyonunda süperoksit üretimini engeller.
gibi çeşitli organelleri ve hücreleri çevreleyen Adenozin, lokal anastezikler, kalsiyum kanal blokerleri, nonsteroid antiinflamatuarlar: NADPH oksidaz
inhibitörüdürler.
lipid membranlarının bileşenidir.
Trolox-C: Vitamin E analoğu olarak görev yaptığı bilinmektedir.
Vücutta meydana gelen kimyasal Ebselen, asetilsistein: Glutatyon peroksidaz arttırır.
reaksiyonlara enerji sağlanmasında; elektron Mannitol: Hidroksil radikalini toplayıcı etki göstermektedirler.
taşıma zincirinin esansiyel bir kofaktörü Desferroksamin: Serbest ferri demiri bağlar.
olarak rol alır (Bozbağ Dündar, 2005). Demir şalatörleri: Hücre içine girerek serbest demiri bağlar, fenton reaksiyonunu ve hidroksil radikali
oluşumunu bu şekilde engeller (Aydemir ve Sarı, 2009).
Koenzim Q10 bütün dokularda olmakla
birlikte deride de bulunmaktadır. İlerleyen Son olarak canlı metabolizmasında oksidasyon olayları gerçekleşmektedir. Serbest oksijen maddeleri de bu
yaşla birlikte deride ki miktarı azalmaktadır oksidasyon olaylarını hızlandırmaktadır. Serbest radikaller vücutta arttığı sürece bazı hastalıklara yol açmak-
(Tangül, 2016). tadır. Bu hastalıkların önlenebilmesi için antioksidan maddelerin oksidanlarla denge içerisinde olması gerekir.
Dolayısıyla daha kaliteli ve uzun yaşam için oksidan maddelerden kaynaklanan hastalıkların oluşumunu
Koenzim Q10 kalp sağlığı, yüksek tansiyon, azaltmak düşüncesinde antioksidanlar önemli bir savunma mekanizma olarak tavsiye edilebilirler.
diyabet ve kanser hastalıklarının tedavisinde KAYNAKLAR
yardımcı olarak kullanılmakla birlikte Aydemir, B., & SARI, E. K. (2009). Antioksidanlar ve büyüme faktörleri ile ilişkisi. Kocatepe Veterinary Journal, 2(2), 56-60.
alzheimer ve parkinson gibi hastalıkların Çavdar, C., Sİfİl, A., & ÇAMSARI, T. (1997). HASTALIKLARIN PATOGENEZ VE TEDAVİSİNDE REAKTİF OKSİJEN PARTİKÜLLERİ VE ANTİOKSİDANLAR. Turk Neph Dial
Transpl, 3, 96-101.
tedavisinde de etkili olduğu gösterilmiştir Çelik, S. A., & Ayran, İ. (2020). ANTİOKSİDAN KAYNAĞI OLARAK BAZI TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLER. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 13(2), 115-125.
(Toprak ve ark. , 2019). GÖKBULUT, A., & ŞARER, E. (2008). Karotenoitler ve sağlık.
Gökçe, C., & Öztürk Tonguç, M. Antioksidan Besinlerin Periodontal Sağlıktaki Rolü. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 39(1), 19-31.
Kahraman, A., Serteser, M., & KOKEN, T. (2002). Flavonoidler. Kocatepe Tıp Dergisi, 3(1).
Karabulut, H., & Gülay, M. Ş. (2016). Antioksidanlar. Veterinary Journal of Mehmet Akif Ersoy University, 1(1), 65-76.
Oya, BOZDAĞ DÜNDAR. 2005 "COENZYME Q10." Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University 34.2: 129-155.
Ozgen, S., Kilinc, O. K., & Selamoğlu, Z. (2016). Antioxidant activity of quercetin: a mechanistic review. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4(12),
1134-1138.
Ötleş, S., & Yeşim, A. T. L. I. (2011). Karotenoidlerin insan sağliği açisindan önemi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(1), 249-254.
Rayman, M. P. (2000). The importance of selenium to human health. The lancet, 356(9225), 233-241.
Tangül, Ş. E. N. (2016). Skin Aging And Importance Of Antioxidants. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University, 40(1), 36-53.
Toprak, K., & Aylin, A. Y. A. Z. (2019). Koenzim Q10: Biyolojik Aktivitesi ve Sağlık Üzerine Etkisine Güncel Bakış. Hacettepe University Faculty of Health
Sciences Journal, 6(2), 95-111. 16 17
Velioğlu, S. (2000). Doğal antioksidanların insan sağlığına etkileri. Gıda, 25(3).