Page 17 - Katalog

Antioksidan Etken Maddelerin Sınıflandırılması

Günümüzde en çok kullanılan antioksidanlar beta-karoten, C ve E vitaminleri, likopen, koenzim
Q-10, selenyum, çinko ve manganezdir (Çelik ve Ayran, 2020).

Enzimatik Antioksidanlar

Süperoksit dismutaz (SOD): Süperoksit dismutaz
,süperoksit anyonun moleküler oksijene ve daha az
reaktif ürün olan hidrojen perokside dönüşünü
katalize eder. Enzimatik bir antioksidandır.

SOD’un üç farklı türü vardır. Bunlar ekstrasellüler SOD
(EC-SOD) hücre dışında bulunur, manganez SOD
(Mn-SOD) mitokondride ve bakır ve çinko SOD
(Cu/Zn-SOD) sitozolde bulunur (Karabulut ve Gülay,
2016).

Katalaz: Hidrojen peroksidi hidroksit radikallerinin oluşumunu engellemek için su ve moleküler
oksijene dönüşümünü sağlar (Aydemir ve Sarı, 2009).

Glutatyon transferaz (GSH-Tr): GSH-Px aktivitesi göstererek lipit peroksitlere karşı antioksidan
savunma mekanizması gerçekleştirirler (Aydemir ve Sarı,2009).

Glutatyon redüktaz (GSH-Red): Hidroksiperoksitlerin glutatyon GSH-Px vasıtasıyla katalizlenme-
si sonucu oluşan Okside Glutatyonu (GSSG) tekrar indirgenmiş glutatyona dönüşümünü kataliz
eder (Aydemir ve Sarı, 2009).

Glutatyon peroksidaz (GSH-Px): Hidroksiperoksitleri glutatyon peroksidazın katalizlediği
reaksiyonla suya dönüştürür (Aydemir ve Sarı, 2009).

Enzimatik olmayan antioksidanlar

Enzimatik olmayan antioksidanlar endojen ve ekzojen olarak ikiye ayrılırlar.
(Karabulut ve Gülay, 2016).

Endojen kaynaklı antioksidanlar

Melatonin: Lipofiliktir. Antioksidan etkisini hidroksil ve süperoksit radikallerini tutarak etki gösterir.
Seruloplazmin: Fenton reaksiyonunu ferro demiri (Fe 2+ ) ferri demire (Fe 3+ ) yükseltgeyerek ve
hidroksil radikali oluşumunu engeller.
Transferrin: Fenton reaksiyonunu serbest demir iyonlarını bağlayarak önler.
Laktoferrin: Düşük pH’lı ortamlardaki demir tutulmasına yardımcı olur.
Glutatyon (GSH): Karaciğerde sentezlenen bir tripeptitdir. Hemoglobinin oksitlenerek methemo-
globine dönüşmesini engeller. Eritrositleri, lökositleri, göz lensini oksidadif hasara karşı korur. Sistein
süperoksit ve hidroksil radikali temizleyicisidir.
Ürik asit: Genelde metal bağlayıcı olarak çalışırken değişik radikalleride temizler.
Glikoz: Hidroksil radikali gidericisidir.
Albumin: HOCI radikalini temizler. Proteini ve metal iyonlarını bağlar.
Bilirubin: Önemli bir peroksil radikali toplayıcısıdır (Aydemir ve Sarı, 2009). 14 15